Winnaar Gerda Eeuwijk-prijs: ‘Het is zoveel leuker als we het samen doen’

Ter nagedachtenis aan Gerda Eeuwijk, bestuurslid van het Fonds Arbeidsmarktgelegenheid Sport, heeft het arbeidsmarktfonds ‘Samen Presteren’ de Gerda Eeuwijk-prijs in het leven geroepen. Deze zal om de twee jaar worden uitgereikt aan een persoon of organisatie die heeft bijgedragen aan het verbeteren van de positie van werknemers binnen de sportsector. De eerste winnares is Marijke Fleuren, die zich samen met Gerda Eeuwijk heeft ingezet voor goede arbeidsvoorwaarden in de sport en gelijke kansen voor mannen en vrouwen.

Marijke Fleuren is nu voorzitter van de Europese Hockey Federatie (EHF), maar was voordien bestuurder bij de KNHB en daarna van dezelfde organisatie tien jaar adjunct-directeur. In die tijd was ze achtereenvolgens bestuurslid van de WOS, voorzitter van de cao-onderhandelingen in de sport en ten slotte bestuurslid namens de werkgevers (WOS) in het Fonds Arbeidsaangelegenheden Sport (FAS).

Bevlogen bestuurders in de sport

Vanuit andere achtergronden werkten Gerda Eeuwijk en Marijke Fleuren aan dezelfde doelen. Gerda hield van paardensport, en kon met haar enthousiasme bergen verzetten. Marijke Fleuren heeft een passie voor hockey en een achtergrond in sociaal recht, met aandacht voor de rechtspositie van werknemers. Beide vrouwen waren bevlogen bestuurders van het opgeheven Fonds Arbeidsaangelegenheden in de Sport (FAS), dat bestemd was om zowel werkgevers als werknemers in de sport te ondersteunen op de weg naar professionalisering en modernisering van de arbeidsverhoudingen.

Gerda Eeuwijk Gerda Verhaar Eeuwijk (1949-2018) was een boegbeeld in de modernisering van de Arbeidsverhoudingen in de sportwereld. Ze was D66-raadslid en stond bekend om haar betrokkenheid vanuit de WOS. Daarnaast was zij lid van het algemeen bestuur van VNO-NCW, voorzitter van de Coöperatie Van Vrouwelijke Ondernemers en voorzitter van het Landelijke Netwerk Vrouwen in de Sport, waarbij zij zich hard maakte voor meer vrouwen in topfuncties.

De fundering van het arbeidsmarktfonds

‘Marijke legde de fundering voor de huidige cao in de sportwereld’, aldus Hanan Yagoubi, voorzitter van het Arbeidsmarktfonds Samen Presteren. ‘Die cao maakt mijn werk zoveel gemakkelijker. Zowel werkgevers als werknemers hebben er baat bij. De arbeidsvoorwaarden zorgen ervoor dat werknemers niet enkel beschikking hebben over belangrijke basisrechten, maar dat ze ook voldoende ruimte krijgen om te blijven leren en ontwikkelen. Gerda legde samen met Marijke, als bestuurslid van het opgeheven FAS, de fundering voor het arbeidsmarktfonds dat we nu hebben. Daarom wilden we haar eer bewijzen door een prijs naar haar te noemen.’

‘Natuurlijk was het belangrijk dat de winnaar een boegbeeld zou zijn voor de sportwereld, en net als Gerda een belangrijke bijdrage had geleverd aan de arbeidsmarkt van de sport. We kregen verschillende aanmeldingen, zowel van werkgevers als van werknemers, maar de jury koos unaniem voor Marijke Fleuren. Zij zat gedurende lange tijd met Gerda in het FAS-bestuur en samen met vele anderen werkten zij aan de vorming van de huidige arbeidsmarkt.’ Marijke deed dat in een periode waarin de cao Sport nog niet zo ontwikkeld was als hij nu is. Zij heeft gestreden voor betere arbeidsvoorwaarden binnen de sportsector, maar ook voor de gelijke kansen van vrouwen binnen de sport. Daarnaast maakt Marijke zich al jaren hard voor een veilig sportklimaat.

Een warm hart voor de rode zaak

Marijke Fleuren studeerde rechten in Groningen met als specialisatie arbeidsrecht en sociale zekerheid. In Leiden werkte zij als wetenschappelijk medewerker Sociaal Recht onder professor Rood. De belangen van de werknemers in de sport lagen hem en haar nauw aan het hart. Tijdens de cao-onderhandelingen in de sport hield Marijke als voorzitter de belangen van de werknemers nauwlettend in de gaten. Niet alleen wat betreft hun inkomen, maar ook wat betreft hun groei- en opleidingsmogelijkheden en de mate van rechtsbescherming bij het einde van hun arbeidscontract. In de sportwereld werd namelijk vooral met coaches en trainers gewerkt op basis van opvolgende tijdelijke contracten. Dat betekende minder bescherming voor hen bij het einde van hun contract.

Ongelijkheid aankaarten

Sinds Fleuren voorzitter is van de EHF, is een van de speerpunten in het beleid dat vrouwen en mannen in de Europese hockey gelijke kansen hebben om bestuurslid, coach, scheidsrechter of official te worden. Het viel haar op dat op het veld de verhoudingen tussen mannen en vrouwen, jongens en meisjes gelijk waren, maar buiten het veld mannen een grote meerderheid vormden. ‘Ik wilde dat op een positieve manier aankaarten. Iemand zei eens tegen me dat het onlogisch is dat er zo weinig vrouwen coach of bestuurslid zijn, omdat we vijftig procent van de wereldpopulatie negeren. Zo wil ik de ongelijkheid op een strategische manier aankaarten waarbij we ons niet laten leiden door frustratie. Als we het samen doen, hebben we immers dubbel zoveel potentieel.’

‘In plaats van je te laten leiden door frustratie, zet je de logica voorop.’ – Marijke Fleuren, winnaar van de GE-prijs

De Gerda Eeuwijk-prijs Ter nagedachtenis aan het Fonds Arbeidsaangelegenheden in de Sport, met Gerda Eeuwijk als bestuurslid, riep Samen Presteren de Gerda Eeuwijk-prijs in het leven. De prijs wordt uitgereikt aan een persoon, initiatief of organisatie die bijdraagt aan het verbeteren van de positie van werknemers binnen de sportsector. De winnaar van de Gerda Eeuwijk-prijs ontvangt een bedrag van €5.000,- om een initiatief voor de sportsector uit te voeren. Vanaf nu wordt de prijs om de twee jaar uitgereikt.

Verschil in inzet tussen mannen en vrouwen

Vanuit haar achtergrond wilde Fleuren weten waarom er verschil was tussen de inzet van mannen en vrouwen buiten het veld, en wat ze eraan zou kunnen doen. ‘Zowel bij de EHF als bij FIH (de internationale hockeybond) hebben we daarom bijeenkomsten gehouden waar deelnemers verschillende probleemgebieden konden bespreken om vervolgens met oplossingsvoorstellen te komen. Daarnaast hebben we in webinars met vertegenwoordigers van de verschillende continenten gesproken om ook inzichten uit andere culturen te krijgen en we hebben kennis opgedaan in een groot Erasmus+ project (SWinG). De opgedane inzichten hebben we toegepast en zo hebben de laatste vier á vijf jaar ook echt stappen gemaakt.’

‘Vrouwen, stay at the table’

Fleuren is de enige vrouwelijke voorzitter van een olympische sportorganisatie in Europa. ‘Dat zou toch anders kunnen zijn. Het is zoveel leuker om verschillende invalshoeken te hebben. Ik ken veel vrouwen die een kans zouden moeten krijgen om te laten zien wat ze kunnen, maar een steuntje in de rug nodig hebben. Ook van mannen. Wanneer je een vrouw vraagt om een leiderschapsrol op zich te nemen, hoor ik vaak: ‘Ik weet niet of ik dat kan.’ Als je het aan een man vraagt, is het antwoord meestal: ‘Ja hoor, prima.’ Daarnaast willen vrouwen ook tijd aan hun gezin of aan hun familie besteden en willen ze dat ook goed doen. Het vraagt veel organisatie- en doorzettingsvermogen om dat te combineren en vol te houden. De neiging om af te haken ligt dan op de loer.’

‘Ik zeg altijd: stay at the table. Toch kan ik er uit ervaring over meepraten dat het niet altijd even gemakkelijk is. Zelf heb ik ook kinderen, die het niet altijd leuk vonden dat ik zoveel tijd aan het hockey besteedde. Nu ze zelf maatschappelijke functies hebben, zien ze pas hoe hard het nodig is om je ook buiten je gezin in te spannen voor een groter doel.’ Aldus Fleuren.

Samen kom je verder

Fleuren blijft ervan overtuigd dat het altijd beter is om samen ergens te komen, dan apart. ‘Zo leren we het perspectief van de ander begrijpen en respecteren. Dan kunnen we samen weer een volgende stap zetten.’ Wat Fleurens volgende stap ook zal zijn, we kunnen er zeker van zijn dat ze die niet alleen zal zetten.